Η ιστορία του χαρταετού

Το τελευταίο εορταστικό τριήμερο των αποκριών ήρθε, με αποκορύφωμα την Καθαρά Δευτέρα που σηματοδοτεί και το τέλος των εορτασμών του καρναβαλιού. Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη μέρα της Σαρακοστής, δηλαδή της μεγάλης νηστείας για το Πάσχα, που διαρκεί 40 μέρες. Ο εορτασμός του καρναβαλιού ολοκληρώνεται με τα κούλουμα και το πέταγμα του χαρταετού. Συνηθίζουμε την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας να κάνουμε εκδρομές σε κοντινούς προορισμούς για να χαρούμε τη φύση, μα πάνω απ’ όλα για να απολαύσουμε το πέταγμα του χαρταετού και φυσικά να φάμε νηστίσιμες νοστιμιές.

Η ιστορία του χαρταετού έχει βαθιές ρίζες στην αρχαία Κίνα ξεπερνώντας τα 2.500 χρόνια ζωής. Οι χαρταετοί αποτελούσαν ένα ιερό σύμβολο και κατασκευάζονταν από καλάμια μπαμπού, μετάξι για το πανί και την ουρά… και είχαν τη μορφή δράκου. Οι λαοί της Ανατολής χρησιμοποιούσαν τους χαρταετούς σε μαγικές τελετές, θρησκευτικές εκδηλώσεις και σε τελετουργίες για τον εξορκισμό του κακού. Πίστευαν ότι όσο ψηλότερα ανεβεί ο αετός τόσο πιο τυχεροί θα είναι. 

 

Μια από τις πιο εντυπωσιακές γιορτές, η "Basant", με χαρταετούς που ''χορεύουν'' στους αιθέρες πραγματοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια στη Βόρεια Ινδία, για την υποδοχή της άνοιξης, με εντυπωσιακές τελετές που έχουν τις ρίζες τους στην ινδουιστική μυθολογία. Για τον ίδιο λόγο, στη Λαχώρη του Πακιστάν κάθε Φεβρουάριο γίνονται πανηγυρικές εκδηλώσεις, που επαναφέρουν στη μνήμη παγανιστικές συνήθειες του παρελθόντος. Σήμερα, στην Κίνα διοργανώνονται κάθε χρόνο διαγωνισμοί για τον ομορφότερο χαρταετό… σε σχήμα ψαριών, πουλιών, δράκων με πολλές σφυρίχτρες ή σωλήνες πάνω τους.

Ο αυτοκράτορας της Κίνας Γουέν Χσουν αναφέρεται ότι έκανε πειράματα πτήσεων με αετούς φτιαγμένους από μπαμπού, χρησιμοποιώντας για επιβάτες τους κρατούμενούς του. Οι τυχεροί που επιζούσαν κέρδιζαν την ελευθερία τους.

Από την Κίνα και την Μαλαισία, ο χαρταετός κατευθύνθηκε προς την υπόλοιπη Ασία, την Ευρώπη (εμφανίστηκε το 1.400 μ.χ.), την Αμερική και την Αυστραλία. 

 

Λεπτομέρειες για την παρουσία του χαρταετού στη Γηραιά Ήπειρο έχουμε το 1450 στη Γερμανία και το 1606 στην Ισπανία, όπου ένας κληρικός αναφέρει στο ημερολόγιό του ότι χρησιμοποιούσαν τον χαρταετό σαν παιχνίδι χαράς την ημέρα του Πάσχα.

 

Ακολουθούν οι χρόνοι της επιστημονικής χρησιμοποίησης των χαρταετών (ή και υφασματαετών) ώσπου το 1752 στην Αμερική ο Βενιαμίν Φραγκλίνος εκτέλεσε το διάσημο πείραμά του, διαπιστώνοντας με τεχνητό αετό τον ηλεκτρισμό της ατμόσφαιρας και του κεραυνού, οπότε και κατασκεύασε το αλεξικέραυνο.Ο φυσικός Alexander Graham Bell το 1890, δημιούργησε τους χαρταετούς-κουτιά που οδηγούσαν προς τον ουρανό τα απαραίτητα μετεωρολογικά όργανα. Σκοπός του ήταν να μετρήσει την ταχύτητα του αέρα, τη θερμοκρασία, την πίεση και την υγρασία.

Τέσσερις χαρταετοί κατάφεραν να ανυψώσουν από το έδαφος τον Lawrence Hargrave το 1894, δίνοντας του την αφορμή να εφεύρει το ανεμόπτερο και την πρώιμη μορφή του κινητήρα ενός αεροπλάνου. Μετά από περίπου δέκα χρόνια, ο Samuel Franklin Cody κατάφερε να ταξιδέψει μέσα από τη Μάγχη με ένα «μεταφορικό μέσο» που πετούσε εξαιτίας των χαρταετών.  Επίσης κατασκεύασε τον Cody Manlifting Kite για τον Βρετανικό στρατό. Στις αρχές του 20ου αιώνα, οι χαρταετοί κατά τη διάρκεια του πολέμου βοήθησαν τους στρατιώτες να σηκώνουν ψηλά τους παρατηρητές, ώστε να βλέπουν από μακριά τους εχθρούς.

Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία που ισχυρίζονται ότι τα πειράματα άρχισαν από την Αρχαία Ελλάδα τον 4ο αιώνα π.Χ από τον Αρχύτα του Τάραντος , ο οποίος μελετούσε την αεροδυναμική επιστήμη, ενώ υπάρχει και ελληνικό αγγείο της κλασικής εποχής με παράσταση κόρης, η οποία κρατά στα χέρια της μια μικρή λευκή σαΐτα (είδος αετού) με το νήμα της, έτοιμη να την πετάξει.