Τζιτζίκια

Αυτό το καλοκαίρι είναι εκκωφαντικός ο ήχος των τζιτζικιών, τουλάχιστον στα νότια προάστια της Αθήνας όπου ζω. Δε θυμάμαι άλλη χρονιά να έχω δει τόσα πολλά τζιτζίκια όπου μπορεί κανείς να φανταστεί: στο μπαλκόνι, στην τέντα, σε πόρτες κλπ. Από περιέργεια άρχισα να διαβάζω για το έντομο αυτό που παράγει αυτόν τον τόσο χαρακτηριστικό ήχο. Οι ήχοι προέρχονται από τα αρσενικά τζιτζίκια, και ο σκοπός τους είναι να πληροφορήσουν τα θηλυκά ότι υπάρχει ένα ελκυστικό αρσενικό εκεί κοντά. Η ένταση του ήχου μπορεί να φτάσει τα 90 ντεσιμπέλ!

Καταρχήν ο ήχος παράγεται από ένα 'ηχητικό όργανο' που βρίσκεται ανάμεσα στον θώρακα και στην κοιλιά του εντόμου. Το όργανο αυτό έχει δύο κοιλότητες οι οποίες χωρίζονται από μια μεμβράνη. Με την ταλάντωση της  μεμβράνης παράγεται το τετέρισμα του τζίτζικα (wikipedia).
Το τζιτζίκι παράγει τον οξύ και δονητικό ήχο του με τη βοήθεια κάποιων ειδικών μυών στο πίσω μέρος του σώματός του. Εκεί υπάρχουν δύο όργανα που μοιάζουν με τύμπανα, και όταν οι τεντωμένοι μύες χτυπούν πάνω τους παράγουν έναν ισχυρό ηχητικό παλμό. Μια μεμβράνη που βρίσκεται στα πτερύγια ενισχύει τον ήχο και μετατρέπει σχεδόν ολόκληρο το σώμα του εντόμου σε ενισχυτή (sience illustrated).
Κάθε είδος έχει το δικό του ήχο, αλλά τόσο η συχνότητα όσο και η έντασή του εξαρτάται από τη θερμοκρασία και την ώρα της ημέρας.

Έχει αρκετά μεγάλο μέγεθος για έντομο (2-5 εκατοστά) και είναι δύσκολο να τα εντοπίσει κανείς, γιατί το χρώμα τους είναι παρόμοιο με το χρώμα των κορμών των δένδρων. Το σώμα του είναι πεπλατυσμένο, το κεφάλι του κοντό και πλατύ, έχει πέντε μάτια, δύο μεγάλα, κανονικά και τρία μικρότερα, βοηθητικά. Τα φτερά του είναι φτιαγμένα από λεπτή διαφανή μεμβράνη και τα πόδια του λεπτά και μακριά.

Έχει μια προβοσκίδα με την οποία τρέφεται από τους βλαστούς των δέντρων. Η θηλυκή γεννά τα αυγά της μέσα σε τρύπες που κάνει πάνω στους μαλακούς βλαστούς. Αυτό γίνεται κατά τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο. Από τα αβγά βγαίνουν οι προνύμφες, περίπου κατά το τέλος του καλοκαιριού, οι οποίες κατεβαίνουν από τα δέντρα, κάνουν τρύπες μέσα στη γη, κοντά στις ρίζες κι εκεί μπορούν να ζήσουν και από 4 έως 17 χρόνια, μέχρι που να μετατραπούν σε κανονικές νύμφες. Από τη στιγμή που από τη νύμφη βγαίνει ο τζίτζικας, θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση της ζωής του καθώς ζει μόνο λίγες εβδομάδες.

Το 7λεπτο βίντεο που ακολουθεί μας δείχνει όλα τα στάδια της ζωής του τζίτζικα.